donderdag, augustus 04, 2005

De veelzijdige man - Robert Hicks en René de Boer

“De veelzijdige man” is een wat merkwaardig boek, en ook wat verwarrend. De structuur is apart: in feite is het een vertaling van Hicks’ boek “The masculine journey”, maar daaromheen heeft René de Boer zijn eigen stukken geschreven. Het zijn dus eigenlijk twee boeken in één, waarbij De Boer de inzichten van Hicks vertaalt naar de Nederlandse situatie c.q. zijn eigen leven en toelichting geeft waar hij dat nodig acht.



Het verwarrende gaat wat mij betreft op voor de inhoud van het boek. Het leven van een man wordt in dit beschreven als een reis in zes fasen, die getypeerd wordn door de Hebreeuwse woorden adam, zakar, gibbor, enosh, ish en zaken. Elk woord staat voor een fase: de man als schepsel (adam), de seksuele man (zakar), de man als stijder (gibbor), de verwonde man (enosh), de volwassen man (ish) en de oude en wijze man (zaken).

Hicks laat zien dat elk van die fasen voorkomt in het leven van een, en dat dat consequenties heeft voor de manier waarop de man in het leven staat, de relaties die hij heeft (in zijn familie, maar ook in de samenleving) en de gevolgen van dat handelen. De bedoeling is uiteraard dat mannen van de ene fase overgaan in de andere, maar het is niet zo dat alle fasen in die volgorde na elkaar voorkomen. Soms blijven mannen in een fase hangen en groeien niet door, soms gooien ze de volgorde om, soms ben je in een paar fasen tegelijk. Wat voor Hicks belangrijk is, is dat je bij het verlaten van een fase ook van iets afscheid neemt, en dat je dat bewust moet doen. Ook moet je je voorbereiden op elke nieuwe fase.

De beschrijvingen van de fasen zijn op zichzelf herkenbaar. Hicks weet het mooi te vertellen. Bij elke fase beschrijft hij ook een karakteristiek figuur uit de bijbel die zich in die bepaalde fase expliciet heeft laten gelden. Bij adam is dat Salomo, bij zakar Simson, bij gibbor David, bij enosh Jakob, bij ish Elia en bij zaken zowel Abraham (als zaken) en Elia en Elisa (als voorbeeld van een mentor-relatie). Per fase schrijft hij over dilemma’s, omstandigheden en twijfels waar je als man mee te maken kunt krijgen. Die zijn allemaal heel herkenbaar; wat dat betreft heeft Hicks zijn huiswerk goed gedaan. Hij is dan ook niet voor niks pastoraal theoloog. Maar het blijft niet bij die beschrijvingen. Hicks laat per fase ook bijbelse principes zien: hoe moet je vanuit bijbels perspectief omgaan met seksualitiet, met strijd, met verwondingen en met volwassenwording?

Hier en daar zie je sterk dat Hicks uit een andere cultuur komt. Bij het hoofstuk over de strijder vond ik hem zo nu en dan wat patritottisch aan de ene kant, en begrip tonen voor de offensieve buitenlandpolitiek van Amerika aan de andere kant. Maar misschien lees ik er meer in dan er staat.

Dit klinkt natuurlijk allemaal heel logisch, wat is er dan zo vewarrend? In de eerste plaats is “verwarring” het eeste woord van het eerste hoofdstuk van het boek – de bijdrage van De Boer. Kennelijk heeft hij door dat mannenlevens verwarrend kunnen zijn. Dit boek wordt dan ook geïntroduceerd als ‘reisgids’ of ‘plattegrond’ voor de reis door de fasen. Je kan pas reizen, als je je bestemming weet, vinden de auteurs. Dat is natuurlijk zo. Maar hoewel ik nu een veel beter begrip heb van allerlei omstandigheden in mijn leven – ja, zelfs verklaringen voor bepaalde keuzes die ik maakte en de gevoelens daarover – heb ik niet echt het gevoel dat ik weet hoe ik moet reizen. Ik weet denk ik waar ik naar toe moet en wat ik achter me moet laten. Maar hoe ik dat precies doe, en wat ik over kan houden van bepaalde fasen in een volgende fase, weet ik toch niet zo goed. Ik snap ook wel dat het boek algemeen moet zijn, en geen blauwdruk kan geven van míjn leven, had het voor mij toch wat praktischer gemogen. Maar misschien moet ik daarvoor naar een workshop van Hicks…

In de slotbijdrage van De Boer gaat hij tenslotte nog in op zijn eigen leven en waar hij allemaal mee geconfronteerd is. Leerzaam, maar ik ben De Boer niet. Dus zijn behoefte aan rituelen is niet de mijne, zijn relatie met zijn zoon is niet mijne, etc. Waar Hicks wat te algemeen is, vind ik De Boer weer wat te navelstaardig.

Eindconclusie? Toch maar lezen denk ik. Je krijgt een bijbels perspectief op mannendingen, en dat is geen slechte investering in jezelf.

sneuper

Geen opmerkingen: