Sire gaat er diep op in. Niet alleen op de vraag wat intelligent geloven dan is en hoe je kan leren om goed te denken, maar ook wat het betekent om God lief te hebben met je verstand en of intellectueel leven een roeping kan zijn.
Dit boek komt uit in de reeks "denken en geloven" van Navigator Boeken. Volgens mijn exemplaar van "Intelligent geloven" bestaat die reeks uit drie titels, maar volgens de website van de uitgever zijn het er inmiddels meer, namelijk 7.
Als inleiding heeft Sire een vermakelijk stuk geschreven over hoe soms wordt aangekeken tegen intellectuelen, vooral in de kerk. Intellectuelen worden vaak niet begrepen, soms belachelijk gemaakt en in een aantal gevallen afgewezen. Sire wijst op anti-intellectualisme, ook binnen de evangelische kerk. Een belangrijke observatie.
Sire beschrijft daarna uitvoerig het leven van John Henry Newman (1801-1890). Dat vond ik een langdradig stuk: ik heb niks met Newman, maar Sire wel. Eerlijk gezegd vind ik een aantal citaten van Newman over de werking van het verstand prachtig, en ik snap dat Sire dat wil gebruiken. Maar ik vond zelf de uitwijdingen over het leven en het werk van Newman, en de commentaren daarop en de reactie van Sire op de commenateren, wat overbodig.
Maar daarna komt het boek goed los. Sire komt steeds terug bij zijn definitie van een christelijke intellectueel: "Een christelijke intellectueel is alles wat een goede intellectueel ook is, maar dan tot eer van God". Dat is belangrijk, want daardoor kan Sire ook een morele dimensie aan het denken koppelen. Dat is geen beperking maar een verrijking. Het onderscheidt de christelijke intellectueel in elk geval van de 'gewone' intellectueel. Het mooie is dat Sire de voetangel ontwijkt dat intellectueel zijn inhoudt het spelen met ideeën, het nadenken over alles en dat je dat zou beperken door de eer van God eraan te koppelen. Immers, dat zijn een grens trekken voor de ideeën. Toch is dat niet zo, Sire legt dat knap uit.
Mooi is ook zijn stelling: "We weten alleen datgene waarnaar we handelen" of "we geloven slechts wat we gehoorzamen". Of zoals Kierkegaard het zegt: "Als een persoon niet wordt wat hij begrijpt, dan begrijpt hij het niet echt". Schitterend!!
Als Sire het thema heeft uitgewerkt, gaat hij in op intelectuele deugden en disciplines (afzondering, lateraal denken, gebed). Maar waar ik het meest van heb genoten is het hoofdstuk "Denken door te lezen". Hoe wordt denken gestuurd door lezen? Wat zou je moeten lezen? Sire haalt Sertillages aan: "Slecht lezen wat uit de erste hand komt, waar de hoge ideeën schitteren. Deze zijn weinig talrijk."
En of het nog niet genoeg is sluit Sire af met twee wederom mooie hoofdstukken: De verantwoordelijkheid van de Christelijke intellectueel ("niemand is geroepen om onzorgvuldig te denken") en De redenerende Jezus ("Jezus is de slimste man die ooit heeft geleefd"). In het laatstegenoemde hoofdstuk onderzoekt hij de argumentaties van Jezus, en hoe hij verschillende argumentaties toepast.
Kortom, er staat veel te genieten in dit boek. Neem de tijd, maar weet dat de beloning op je ligt te wachten!
sneuper
James Sire - Intelligent geloven. Navigator Boeken, ISBN 9076596514
Geen opmerkingen:
Een reactie posten